Wat gebeurt er als een leningaanvraag is goedgekeurd? Wat zijn de risico’s?

Barauskas: “Zodra een leningaanvraag is verwerkt en goedgekeurd, wordt de lening zichtbaar op onze marktplaats en kan iedere investeerder hierin investeren. Peer-to-peer-leningen zijn in Litouwen streng gereguleerd en volgens de wet mag een individuele belegger niet meer dan 500 euro aan een individuele lener uitlenen. Dit is bedoeld om het risico te minimaliseren. Daarnaast is het belangrijk om te begrijpen dat een lening die op ons platform wordt uitgegeven een bindend juridisch contract is tussen de lener, het platform en de kredietverstrekkers. De lener moet de lening terugbetalen, en als hij dat niet doet, staat de wet resoluut aan de kant van de investeerders. Als tussenpersoon hebben wij een fiduciaire plicht om achterstallige leningen terug te vorderen en wij werken samen met bedrijven die gespecialiseerd zijn in het innen van schulden.”

Leenards: “Maar soms kunnen leners gewoon niet betalen. Er gebeuren nou eenmaal slechte dingen, mensen verliezen hun baan en komen buiten hun schuld in financiële problemen. Risico is er altijd bij beleggen. De sleutel tot succesvol beleggen is ervoor te zorgen dat je voldoende wordt beloond voor de risico's die je loopt.” 

Barauskas: “We zijn gespecialiseerd in het inschatten van het risico van iedere aanvrager. Een grote doorbraak voor ons platform vond vier jaar geleden plaats, toen we begonnen met de implementatie van een op kunstmatige intelligentie gebaseerde kredietbeoordeling. We trainen dit algoritme voortdurend op basis van de enorme database met meer dan 40.000 leningen die eerder zijn verstrekt. Het is gebleken dat het algoritme verbazingwekkend nauwkeurig is in het berekenen van de waarschijnlijkheid dat een aanvrager de lening op tijd terugbetaalt. Hierdoor kunnen we op iedere lening de juiste rente zetten, om het risico op achterstallige betalingen te compenseren. Het systeem is zo efficiënt dat beleggers in principe niet hoeven te kijken naar de details van de lening die ze verstrekken. Uiteindelijk zullen ze statistisch gezien allemaal vrijwel hetzelfde rendement opleveren; afgezien van leningen met een A+-rating, die worden gegarandeerd door het platform en bieden daardoor een iets lager rendement.”

Hoe komt NEO Finance aan de benodigde data? 

Barauskas: “Alle gebruikers op ons platform ondergaan de vereiste identiteits- en antiwitwascontroles. Leners moeten allerlei gegevens verstrekken, meestal heel simpel door ons digitaal toegang te geven tot verschillende databanken van de Litouwse overheid over hun arbeidsstatus, opgegeven inkomen, enzovoort. Dit stelt ons in staat voldoende gevalideerde gegevens te verzamelen om te berekenen hoeveel een lener kan lenen, en tegen welke voorwaarden.”

Leenards: “Litouwen loopt wereldwijd voorop in de digitalisering van persoonsgegevens. Anders dan in Nederland zijn er centrale, door de overheid beheerde registers waar financiële instelling toegang toe hebben. Alle historische informatie over leningen is opvraagbaar. Het is dus altijd mogelijk om vast te stellen of iemand nog openstaande schulden heeft én of iemand werkt, wat het inkomen is, et cetera. Loonstrookjes komen hier niet aan te pas.”

Dat is meer dan het gemiddelde rendement op aandelen- en vastgoedbeleggingen. Hoe is dat mogelijk? 

Leenards: “Een stabiel nettorendement van ruim 10% is natuurlijk uitzonderlijk in de wereldwijde financiële markten. Toen ik begon met investeren op dit platform in 2019 dacht ik dat het rendement snel zou dalen als genoeg investeerders deze mogelijkheid zouden ontdekken. De realiteit is dat peer-to-peer-lending en Litouwen als land nog steeds niet ontdekt zijn door de grote investeerders.”

Barauskas: “Litouwen is een klein land waar de toegang tot goedkoop westers kapitaal beperkt is. Om een idee te geven: alle Litouwse banken samen vertegenwoordigen ongeveer 6% van de omvang van ING Groep. Leners moeten een ‘premie voor een klein land’ betalen, omdat grote westerse financiële instellingen het niet de moeite waard vinden om tijd en moeite te investeren om zich lokaal te vestigen. Daarom proberen we meer investeerders uit het buitenland aan te trekken. Het is een win-winsituatie: Litouwse leners zullen in de loop van de tijd lagere rentetarieven gaan betalen, terwijl westerse beleggers rendementen behalen waar ze voorheen alleen maar van konden dromen.” 

Hoeveel rendement behalen gebruikers van jullie platform? 

“Historisch gezien behalen investeerders met een gediversifieerde portefeuille tussen de 11 en 12% per jaar. Dit zijn daadwerkelijke nettorendementen, waarbij rekening wordt gehouden met de gevolgen van achterstallige betalingen. Risicomijdende beleggers hebben de mogelijkheid om alleen te beleggen in leningen met een A+ rating, die profiteren van de 100% terugkoopgarantie van NEO Finance in geval van wanbetaling. Die leveren ongeveer 8% netto op.”

Nemen de risico’s toe nu er steeds meer faillissementen plaatsvinden?

Barauskas: “In Litouwen maakt het regelgevingsklimaat het vrijwel onmogelijk voor individuen om afstand te doen van hun schulden. De wet op consumentenkredieten legt strenge beperkingen op aan de kredietvereisten, waarvan de belangrijkste is dat de verplichtingen uit schulden van een individu niet meer dan 40% van zijn inkomen mogen bedragen. In geval van wanbetaling heeft de kredietverstrekker de macht om beslag te leggen op de bankrekeningen van de kredietnemer en alle bezittingen te liquideren. Dit betekent dat kredietnemers er alles aan doen om hun leningen netjes af te lossen. Litouwse consumenten hebben de laagste schulden in Europa. De schuldenlast van huishoudens als percentage van het bbp bedraagt circa 30% in Litouwen en ca. 100% in Nederland. Litouwen is ook het land in Europa met het laagste aantal ‘slechte’ leningen als percentage van het bbp. Gecombineerd met een robuuste loongroei van ongeveer 12% op jaarbasis, is het erg moeilijk om een scenario voor te stellen waarin wanbetalingen aanzienlijk stijgen.” 

Leenards: “Ik heb me weleens verdiept in de markt van consumentenleningen in landen als Venezuela en de Oekraïne. Opvallend genoeg blijft zelfs in zulke landen met enorme problemen de markt nog operationeel en winstgevend, uiteraard met veel hogere rentepercentages voor consumenten.”

Wie maken gebruik van het platform? Om wat voor bedragen gaat het? 

Leenards: “NEO Finance heeft sinds de oprichting in 2016 meer dan 40.000 leningen verstrekt aan bijna 20.000 kredietnemers en heeft momenteel meer dan 15.000 actieve investeerders, waaronder circa 1000 uit Nederland.”

Barauskas: “De gemiddelde lening bedraagt ongeveer 3.600 euro voor een periode van gemiddeld 66 maanden. In de praktijk gaat het om uiteenlopende bedragen: leningen van slechts 300 euro tot aan 30.000 euro, met looptijden variërend van een maand tot negen jaar, uitsluitend aan mensen die in Litouwen wonen.”

Geld lenen is zo oud als de weg naar Rome. Banken richten zich hier al eeuwen op. Wordt die rol overgenomen door crowdlendingplatformen als NEO Finance?

Šarūnas Barauskas: “Crowdlending maakt gebruik van technologie om de kredietmarkt voor iedereen open te stellen. Historisch gezien verstrekten alleen banken consumentenleningen. Maar banken worden beperkt door regelgeving die bedoeld is om systeemrisico’s te voorkomen, ze hebben hoge exploitatiekosten en als gevolg daarvan zijn veel financieringsactiviteiten voor hen onrendabel en worden daarom vermeden. De toezichthouders staan bijvoorbeeld toe dat banken slechts een klein deel van de in gebreke gebleven leningen in hun boeken hebben staan. Dit betekent dat veel kleine bedrijven gewoon geen lening kunnen krijgen. Dit is waar crowdlending in beeld komt. Hoewel ook wij gereguleerd zijn, hebben we niet dezelfde beperkingen als banken. Als gevolg hiervan is NEO Finance in staat de economie efficiënter te maken, door geld dat anders in laagbetaalde deposito's zou ‘slapen’, naar veel productievere gebieden te begeleiden. Wij helpen mensen en bedrijven die om de verkeerde redenen geen lening konden krijgen, aan financiering.” 

Mark Leenards, adviseur en voormalig Country Manager van NEO Finance: “Tegelijkertijd helpt NEO Finance de gewone beleggers, die geen toegang hebben tot geavanceerde financiële producten, om een veel hoger rendement te behalen.”